Woman doing pilates exercises with coach

Tym razem niech za model rzeki posłuży prostopadłościenna rynienka, przez którą woda przepływa w stałej ilości. Dysponując takim modelem, możemy sobie wyobrazić wizerunek wielkiego nurtu, któremu właśnie zdarzyło się toczyć po linii prostej, korytem o regularnym przekroju. Stawiamy pytanie: jak prędko płyną poszczególne smugi wody w modelowym nurcie? Okazuje się, że ich ruch odbywa się nie z jednakową bynajmniej prędkością. Stan rzeczywisty – osiowy przekrój nurtu – przedstawiono na rysunku 13. Wybrzuszona jak żagiel linia krzywa pokazuje, z jak różnymi prędkościami przemieszczają się poszczególne poziome warstwy wody. Z rysunku wynika, że najszybciej pędzi warstwa znajdująca się gdzieś na 1 /6 głębokości pod zwierciadłem wody. Nieco wolniej płynie warstwa powierzchniowa, a najwolniej – przydenna. Ta ostatnia trze się o nierówności dna, wytraca energię ruchu, przy samym zaś dnie powstaje cienka warstewka wody wręcz stojącej. Hydrolodzy zwą ją ?martwą wodą”. Występuje ona nawet w wartkich potokach górskich. Dotarłszy do sedna prawdy o warunkach prądowych panujących w strefie dna rozumiemy, w jaki sposób w gnającej z furią wodzie mogą przebywać ryby, a nawet drobne bezkręgowce. Ze zróżnicowania dynamicznego wody w nurcie wynikają również konsekwencje dla wędkarza.

Więcej o…
Za ptasi herb nowej krainy możemy przyjąć mieniącego się jak turkus zimorodka, zresztą równie często spotykanego w krainie pstrąga. Poluje on na małe rybki techniką rybitwy. Ułatwia mu to głębsza już woda, po której wędkarz może jeszcze swobodnie brodzić w wysokich woderach. W rzece, często obrzeżonej zwartą szytą drzew i krzewów, jest sporo zakoli, wiele zwałów pni zgromadzonych przez powodzie. W spokojniejszych zakątkach koryta mogą wreszcie odkładać się, w sposób względnie stały, ławice drobnego piasku przemieszanego z mułem. Wykorzystują je, wstępujące po raz pierwszy w rzekę, rośliny kwiatowe, jak rukiew wodna lub jeżogłówka gałęzista. W cieplejszej wodzie występuje więcej roślin niższych, pokrywających galaretowatą warstewką kamienie dna. W ślad za bogatszym światem roślin rozwija się świat zwierząt: charakterystyczne dla krainy gatunki chruścików, jętek, kiełży lubiących czystą wodę, pierwsze małże, być może także raki szlachetne oraz bytujące w piaszczystym dnie minogi strumieniowe. We właściwym dla tej krainy zespole gatunkowym ryb zwraca uwagę lipień – następca pstrąga strumieniowego w jego przewodniej roli. Porównując obie ryby, choćby ich sylwetki, doznajemy uczucia zaskoczenia.